Pomoc psychologiczna, pomimo licznych i pozytywnych doniesień medialnych oraz obserwacji społeczeństw zachodnich regularnie korzystających z pomocy psychologa, nadal wydaje nam się czymś zagrażającym naszej egzystencji i jej schematom, czymś kosztownym, zbędnym i zbyt bolesnym by się jej podjąć.

Takie myślenie niestety nie służy naszemu samorozwojowi, porządkowaniu i budowaniu życia, osiąganiu celów, rozwijaniu zasobów i możliwości dokonywania zmian, a także poprawie jakości naszego funkcjonowania.

Warto zauważyć, iż psycholog – jak przyjęło się zwyczajowo mówić – to „lekarz duszy” i nie jest to stwierdzenie mylne. Wizytę u psychologa należy rozpatrywać także w kategorii standardowej konsultacji psychomedycznej, ponieważ zwłaszcza psycholog kliniczny to specjalista posiadający szeroką i wszechstronną wiedzę medyczną (oczywiście, nie w wymiarze lekarskim), który diagnozę rozpoczyna od analizy problemów stricte medycznych pacjenta.

Psychologia jest o tyle ciekawą dziedziną wiedzy, iż stara się spojrzeć na pacjenta holistycznie czyli całościowo, wiedząc, iż zdrowie pacjenta zależy nie tylko od jego kondycji umysłowej ale i fizycznej.

Wiele dolegliwości ma podłoże psychosomatyczne, wynikając z funkcjonowania w długofalowym stresie, z objawami lękowymi i depresyjnymi – co staje się już problemem globalnym i dotyczy bardzo wielu z nas.

Dobrze jest uzmysłowić sobie, iż psycholog jest takim samym człowiekiem jak my, ale często z bardzo bogatym doświadczeniem życiowym, zawodowym, z dobrym tzw. wglądem osobistym i autorefleksją. Posiada, zatem kompetencje, które w zabieganym świecie są wysoko w cenie. Przy tym podczas wizyty taki specjalista jest skoncentrowany wyłącznie na naszych problemach i potrzebach tworząc atmosferę wyciszenia i zaufania.

Kolejnym mitem czy nieprawdziwym spostrzeżeniem jest odbieranie terapii psychologicznej wyłącznie w charakterze rozmowy czy zwierzeń, podczas których prawie wyłącznie stroną aktywną i komunikującą się jest pacjent. Nic bardziej mylnego.

Praca psychologa i sukces w gabinecie uwarunkowane są przede wszystkim umiejętnością przeprowadzenia rzetelnej i wiarygodnej diagnozy obecnie dostępnymi metodami czyli ustrukturyzowanymi testami, skalami i inwentarzami psychologicznymi, tzw. metodami miękkimi czyli projekcyjnymi (np. psychorysunek, test niedokończonych zdań). Psycholog oczywiście na wstępie stosuje także takie metody jak wywiad, obserwacja, rozmowa. Wszystko to ma na celu dobór właściwej dla nas metody badania i terapii.

Badania psychologiczne nie są dla pacjenta stresujące, ponieważ każda odpowiedź pacjenta jest cenna i na miejscu, dlatego, iż jest jego własna. Udział w badaniach psychologicznych to wyjątkowa możliwość poznania samego siebie, szansa na rozwój osobisty, nawiązanie kontaktu z różnymi aspektami swojej osobowości, ale i możliwość poznania swoich potrzeb i dążeń.

Następnym mitem, który oddala pacjentów od gabinetów psychologicznych jest przeświadczenie, iż psycholog niczym jasnowidz po jednym spojrzeniu na pacjenta jest w stanie ocenić jego stan psychiczny, cechy osobowości, a nawet od razu zauważyć poważne, patologiczne zaburzenia osobowości czy funkcji poznawczych.

Psycholog, tak jak każdy inny specjalista pracujący w służbie zdrowia, posługuje się konkretnymi metodami badań, potrzebuje czasu, żeby poznać pacjenta, a czyni to tylko dlatego, by pomóc.

Jeszcze innym stereotypem, przez który unikamy pomocy psychologicznej jest wizja pacjenta psychologicznego jako człowieka słabego, mało operatywnego, niezmotywowanego, „nie potrafiącego wziąć się w garść”. Nie od dziś wiadomo, iż każdy z nas na różnych etapach swojego życia potrzebuje wsparcia, pomocy, możliwości „usłyszenia” swoich problemów, uporządkowania myśli i celów. Nie zapominajmy, iż psychologowie także odczuwają emocje, przeżywają problemy i niepowodzenia cierpią na różne dysfunkcje i bywają… pacjentami kozetek w gabinetach. Dzięki temu, są w stanie zrozumieć co przeżywa pacjent po przekroczeniu gabinetu psychologicznego.

Zwykle też obawiamy się oceny ze strony specjalisty – tego, co może pomyśleć sobie o nas, gdy wyjawimy mu swoje problemy i rozterki. To kolejny mit. Psycholog to zwykle bardzo empatyczna i uważna osoba, ale przecież tak jak lekarz skoncentrowany jest na nas, na postawieniu trafnej diagnozy, a nie ocenie nas – tak, jak to zdarza się w relacji towarzyskiej. Praca psychologa i lekarza to jak wiadomo niezwykle absorbujące i wymagające zajęcia, a więc nie warto myśleć w ten sposób, iż po opuszczeniu gabinetu psycholog będzie analizował nasze zachowanie, oceniał nas, umniejszał nasze możliwości w swoich przemyśleniach. Sesja z psychologiem to całkowite oddanie swoich umiejętności, zaangażowania i czasu – tylko takie spojrzenie gwarantuje skuteczną pomoc pacjentowi, więc choćby z tych powodów nie powinniśmy mieć obaw przed skorzystaniem z konsultacji.

Autor: mgr Anna Pasławska-Turczyn, psycholog Centrum Zdrowia Kobiet